Tất nhiên tôi hiểu, bữa ăn hằng ngày của người H’Mông thường chỉ có mèn mén với dưa nương, làm sao có canh ngan trong “thực đơn” được
Theo con đường độc đạo dẫn vào bản Tả Ván, quân xâm lăng liên tục bị phục kích bởi những “con đại bàng H’Mông” thoắt ẩn thoắt hiện trên những ngọn núi và hẻm núi. Khi ấy, họ còn rất trẻ. Ông Dư cười khà khà: “Từ đó mình được đi ô tô”. Nếu ngẫu nhiên gặp họ, anh sẽ nghĩ họ là đàn bà H’Mông thôi".
Hùng từng đi quân nhân, giờ giải ngũ làm chủ nhiệm HTX. Nhà của Hùng được dùng luôn làm hội sở hợp tác xã cho. Câu chuyện của ông Vàng Xín Dư đã kéo tôi trở lại Tả Ván chỉ 2 tháng sau. Bên đối phương thiệt hại bao nhiêu không rõ, về phía ta, cả xã chỉ mất. Trong bối cảnh ấy, kỳ tích “ba lần đánh thắng quân xâm lăng” của những người du kích H’Mông bản Tả Ván đích thực là một điểm son chói lọi tiêu biểu cho cuộc chiến tranh quần chúng, được tiến hành bởi quần chúng và nhằm bảo vệ nhân dân.
Ông Vàng Xín Dư kể: “Thung lũng mình đây bị pháo kích không biết bao lăm trận. 2012, lần trước tiên tôi có dịp lên cao nguyên đá Quản Bạ - Đồng Văn thuộc Hà Giang. Rất xăm với lời mời này, tôi nhắc anh Tuấn - Phó chủ nhiệm Liên minh HTX tỉnh Hà Giang: Tuấn nói với Hùng là cho bọn mình ăn một bữa mèn mén “nhà giồng được” nhé! Anh Tuấn gật đầu: vững chắc rồi! Vì ở đây, mèn mén là món ăn chưa bán ngoài quán, chưa “thị trường”.
Họ nhầm! Đội du kích Tả Ván, chỉ được trang bị súng trường K44, súng kíp và lựu đạn chày, dưới sự chỉ huy của thư ký Ủy ban xã Vàng Xín Dư, đã tĩnh tâm tiếp đón những “vị khách không mời” này. Hùng nói, mèn mén phải ăn kèm dưa nương cho mát, còn để “trôi chảy” hơn thì phải có canh, ngon nhất là canh ngan.
Ngay sau lần thứ ba đánh thắng quân xâm lược, quân và dân Tả Ván được quốc gia hủi danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang”.
Người H’Mông là những nhà leo núi bẩm sinh, rất giỏi đánh vận động chiến trên địa hình núi đá hiểm trở. Và từ năm 1980 tới 1984, đã ba lần họ xua quân tràn qua biên thuỳ thuộc địa phận Tả Ván.
Và đẩy lùi tới. Xã có hơn 400 hộ dân với hơn 2. Xã bản Tả Ván (gọi theo đơn vị hành chính là xã Tả Ván) thuộc huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang. Các cháu đã có mặt ở sân trường buổi sáng để nhận những tấm áo ấm nghĩa tình. Canh ngan là món đặc biệt mà người H’Mông “nhịn miệng đãi khách”, dù yêu cầu tha thiết của chúng tôi chỉ là mèn mén và dưa nương.
Bởi ở đây, tôi không chỉ được ăn mèn mén với dưa nương và canh thịt ngan, dù những món ăn này hòa quyện với nhau tạo nên một hương vị thật mặn mòi, hấp dẫn. Phía bên kia biên thuỳ người ta luôn khiêu khích, gây chuyện. Ba lần. Chàng trai H’Mông 30 tuổi này có bộ mặt thật sáng, mũi cao và thẳng.
Một ông cựu quan chức thì cũng không có gì đặc biệt. Hai bà chị này, một quê Nam Định, một quê Thanh Hóa, nói sõi tiếng H’Mông. Có lúc, họ bắn pháo suốt cả ngày, dân phải bồng bế đi tản cư hết. Thanh Thủy - vùng núi hiểm trở dọc biên cương - thành chiến địa, nơi những chiến sĩ của chúng ta phải trần lưng chịu pháo, chống những trận đột kích ác liệt, và hy sinh để giữ từng điểm cao, từng hốc núi.
Lần này, tôi đi cùng anh chị em Công đoàn ngành dệt may, cùng anh Lê Quốc Ân - nguyên chủ toạ Tập đoàn dệt may VN, mang theo những món quà đến với trẻ mỏ 2 xã Tả Ván và Tùng Vài
3 con trâu, do đạn pháo bên kia bắn trúng. Buổi trưa, theo yêu cầu, tôi được gặp những cựu du kích đã góp phần làm nên “hattrick thắng lợi” của Tả Ván.
7, tại chiến trận Vị Xuyên - Hà Giang, quân chính quy Việt Nam đụng độ dữ dội với quân chính quy Trung Quốc.
Họ mộc mạc, kiệm lời như đá núi, nhưng có những nụ cười lành sạch tin tưởng như… mèn mén. Thanh Thảo. Bây chừ, người nào cũng có cháu nội cháu ngoại. Mỗi người góp vài câu, kể thêm cho tôi nghe về những trận đánh oai hùng cách đây ngót 30 năm. Và như một tình cờ tất định, tôi đã tới Tả Ván.
Ông Dư nguyên là Phó ban Tổ chức Tỉnh ủy Hà Giang, mới về hưu. Nhưng qua lời giới thiệu của Tuấn và lời kể của Vàng Xín Dư, tôi biết ông từng là người chỉ huy của đội du kích xã Tả Ván, đã lập nên một kỳ tích: ba lần đánh thắng quân xâm lăng tràn qua từ bên kia biên giới.
Về ăn một bữa cơm trưa của người H’Mông. Vào giữa tháng 7. Cơ cực lắm”. Ông Vàng Xín Dư (phải) - người từng lập kỳ tích ba lần thắng lợi quân xâm lăng từ bên kia biên cương Cả nhà Ly Thanh Hùng niềm nở đón chúng tôi. Ở nhà Hùng, giữa những chén rượu ngô H’Mông “đặc chủng”, tôi được gặp và hầu chuyện một người đặc biệt: ông bác (bên mẹ, trong nam gọi là cậu) của Ly Thanh Hùng, ông Vàng Xín Dư.
Cùng trong năm 1984, vào ngày 12. Rồi các cháu sẽ lớn lên, sẽ thành những công dân can đảm gìn giữ phên giậu của sơn hà, như ông nội ông ngoại đã làm. 800 chiếc áo ấm mới cáu cạnh “nhà giồng được”, cùng nhiều món quà khác được Công đoàn ngành dệt may trao tận tay các học sinh măng non, tiểu học và trung học cơ sở ở 2 xã này.
Tiện. Theo đúng yêu cầu của chúng tôi, vợ chồng Hùng đã đồ sẵn một chõ mèn mén, kèm dưa nương mới hái và một nồi canh ngan (vịt xiêm). Chỉ với vũ khí khá thô sơ, nhưng với sự nhanh nhẹn, sáng ý và lòng dũng mãnh, những du kích Tả Ván đã bình tĩnh đẩy lùi mấy tiểu đoàn quân chính quy Trung Quốc.
Ông Dư nói đùa: "Xã tôi chỉ có 2 người “dân tộc thiểu số” - là hai bà chị người Kinh lấy chồng người H’Mông ở Tả Ván, khi họ cùng đi thanh niên xung phong với nhau. Tả Ván có 13,5 km đường biên giới với Trung Quốc, là một xã thuộc diện đặc biệt khó khăn. Người H’Mông ít nói, nhưng nhìn khuân mặt tinh ranh của họ khi khách “được mời” tới nhà, có thể đọc rõ những tình cảm anh em thật nồng ấm.
Tôi đã có một bữa ăn trưa có nhẽ là đặc biệt nhất trong đời mình.
Đường sang đây là độc đạo xuyên núi, Tả Ván lại là xã nhỏ bé nghèo nàn, nên quân xâm lược nghĩ chỉ cần vài tiểu đoàn đột kích cùng pháo binh yểm hộ dọn đường là có thể “nuốt trôi” những bản làng heo hút của người H’Mông ở đây.
Cổng trời Quản Bạ - Ảnh: Thanh Thảo Từ đô thị Hà Giang, sau khi vượt qua cổng trời Quản Bạ nổi danh, trên đường đi Yên Minh - Đồng Văn, xe chúng tôi rẽ theo một con đường nhỏ, khoảng 20 km, dẫn về xã Tả Ván, theo lời mời của anh Ly Thanh Hùng - Chủ nhiệm HTX. Mỗi tấm áo chống rét, mỗi món quà nhỏ đến với các cháu Tả Ván, Tùng Vài hôm nay chính là sự trao gửi niềm tin của chúng ta vào đời ngày mai sẽ bảo vệ từng tấc đất nơi địa đầu sơn hà.
Riêng ông Vàng Xín Dư được “lên chức”, được giao nhiều trọng trách, cho tới khi về hưu là Phó ban Tổ chức Tỉnh ủy. Rồi ông Dư kể chuyện: Vào những năm đầu thập niên 80 thế kỷ trước, Tả Ván không lúc nào yên ổn.
000 nhân khẩu, 99% là người dân tộc H’Mông.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét