Nước không còn là vô tận

ÁP LỰC THIẾU NƯỚC TP Đà Nẵng gồm vùng lục địa và vùng quần đảo trên biển Đông. Có diện tích thiên nhiên 1.283,42km2. Trên địa bàn thành thị có 2 sông chính là sông Cu Đê và sông Hàn. Tổng trữ lượng tiềm năng tài nguyên nước dưới đất là 231.059m3/ngày đêm. Tuy nhiên, nhiều khu vực đã có dấu hiệu cạn kiệt và nhiễm mặn nguồn nước, lại phân bố trên địa bàn rộng nên chẳng thể khai hoang với quy mô giao hội để cấp nước. Theo dự báo thì nhu cầu dùng nước cho các ngành trên địa bàn Đà Nẵng là rất lớn. Nước cho sản xuất nông nghiệp, công nghiệp đến năm 2020 là hơn 117 triệu m3/năm; nước cho sinh hoạt đến năm 2020 khoảng 210 triệu m3/năm. Tài nguyên nước mặt của Đà Nẵng được đánh giá là khá phong phú. Tổng lượng dòng chảy năm khoảng 12,5 tỷ m3. Tuy nhiên, do lượng mưa phân bố không đồng đều, lượng mưa trong 4 tháng mùa mưa chiếm 65 đến 80% tổng lượng mưa trong năm, địa hình dốc, dòng chảy ngắn... Là căn do gây lũ lụt trong mùa mưa, nước mặn xâm nhập sâu vào sông trong mùa khô. Một mặt, Đà Nẵng đang nóng lên từng ngày với những tác động của phát triển KT-XH, gánh chịu những tác động của thiên tai, hoạt động của con người... Lên môi trường sống nói chung, nguồn tài nguyên nước nói riêng. Nước dòng sông Vu Gia dẫn về TP Đà Nẵng xuống thấp, đỏ ngầu. Nguồn nước cấp cho sinh hoạt, nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ trên địa bàn thành phố cốt tử lấy từ nguồn nước của sông Vu Gia, nước chảy qua sông Yên, về sông Cầu Đỏ và cung cấp nước cho Nhà máy nước Cầu Đỏ. Các năm trước đây, nguồn nước tại sông Cầu Đỏ không bị nhiễm mặn hoặc chỉ bị nhiễm mặn rất ít. Tuy nhiên, đến năm 2012 thì vấn đề nhiễm mặn nguồn nước trở nên nóng bỏng và đến năm 2013 thì trở thành đặc biệt nghiêm trọng. Nếu số ngày nhiễm mặn vượt quá tiêu chuẩn cho phép trong năm 2012 là 87 ngày thì từ đầu năm 2013 đến nay đã lên đến 171 ngày. Điều này cho thấy khan hiếm và thiếu nước là mối đe dọa rất nghiêm trọng đối với sự tồn tại của con người ở Đà Nẵng. Vì lẽ đó, cần phải có các giải pháp quản lý, khai thác và bảo vệ tốt nguồn tài nguyên nước. VÀ HÀNH ĐỘNG TP Đà Nẵng đã khai triển một số biện pháp nhằm bảo đảm an toàn cho cấp nước. Tuy nhiên, đây mới chỉ là những giải pháp trước mắt để xử lý tình huống nóng về thiếu nước. Về lâu dài, để bảo đảm an ninh nguồn nước cho thị thành, Đà Nẵng cần kiểm kê, đánh giá cụ thể chất lượng, trữ lượng tài nguyên nước trên địa bàn. Cụ thể là quy hoạch nguồn nước trên địa bàn thị thành; lồng ghép khả năng cung cấp của nguồn nước vào quy hoạch, phát triển KT-XH. Trên cơ sở kiểm kê đánh giá tài nguyên nước và cân bằng kinh tế nguồn nước; xây dựng, ban hành chiến lược vững bền về nguồn tài nguyên nước. Bổ sung màng lưới điều tra quan trắc tài nguyên nước, bao gồm cả nước mặt và nước dưới đất, cả lượng và chất, hình thành mạng lưới quan trắc điều tra tài nguyên nước thống nhất trên toàn địa bàn thị thành có kết nối với màng lưới trên hệ thống lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn. Tăng cường và tranh thủ sự hiệp tác của quốc tế, sự hỗ trợ của các tổ chức phi chính phủ để thực hiện việc trồng rừng để phát triển nguồn tài nguyên nước trên khu vực đầu nguồn, bảo đảm khả năng sinh thủy, giảm thiểu tác hại của biến đổi khí hậu. Xây dựng kế hoạch sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn nước trên địa bàn. Thực hành kế hoạch nhằm làm thay đổi cách nhìn về vai trò và tầm quan trọng của nguồn nước... Dự báo của một nghiên cứu do JICA thực hiện năm 2010 chỉ ra rằng: nguồn cung nước sạch của TP Đà Nẵng sẽ không thể đáp ứng đủ nhu cầu vào năm 2015 và chỉ đáp ứng được dưới 50% nhu cầu của năm 2025. Cũng hôm qua, DA Tài nguyên nước do Quỹ Rockefeller Viện chuyển đổi Môi trường và Xã hội (ISET), Hoa Kỳ tài trợ đã chính thức được phát động tại Đà Nẵng. DA được triển khai thực hiện từ nay đến tháng 10-2014 với tổng kinh phí dự kiến hơn 9,5 tỷ đồng (gần 450.000 USD, trong đó 431.620 USD là kinh phí do Quỹ Rockefeller tài trợ, phần còn lại là vốn đối ứng của TP Đà Nẵng). Mục đích của DA là đánh giá tổng thể hiện trạng về trữ lượng và chất lượng tài nguyên nước mặt của Đà Nẵng nhằm xây dựng giải pháp quy hoạch, quản lý tài nguyên nước của thành thị đáp ứng với nhu cầu phát triển và thích nghi với biến đổi khí hậu. Với DA này, hy vọng cả thảy người dân của thành phố sẽ có nguồn tài nguyên nước vững bền, nước cấp ổn định trong tương lai, đặc biệt là những người nghèo trong số 200.000 người dân sinh sống tại lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và Cu Đê được tiếp cận tốt hơn với nguồn nước sạch. Phát biểu tại lễ phát động, Bà Ngô Thị Lệ Mai, đại diện ISET tại Việt Nam tỏ tường, hy vọng DA sẽ giúp nâng cao năng lực của các cán bộ và viên chức thành thị trực tiếp tham gia dự án; những người nghèo trong số 200.000 người dân sinh sống tại lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và Cu Đê có thể tiếp cận tốt hơn với nguồn nước sạch nhờ nghiên cứu này. Đồng thời, các kết quả của DA sẽ hỗ trợ Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) trong việc triển khai tuổi 2 của DA cấp nước của ADB tại Đà Nẵng. N.Minh