“Xé rào” hay “đột phá” quản lý thành phố?

Đà Nẵng được coi là có nhiều đột phá trong canh tân hành chính Ảnh: Hoàng Long Nhóm nghiên cứu do GS.TS Nguyễn Thị Cành, PGS.TS Nguyễn Ngọc Điện, TS Đỗ Phú Trần Tình, TS Nguyễn Tấn Phát cùng 7 chuyên gia thuộc trường Đại học Kinh tế - Luật TP.HCM thực hiện đã chỉ ra một số chính sách "xé rào” mở đường cho kinh tế Đà Nẵng phát triển, nâng cao chất lượng sống cho người dân. Trong đó, chính sách được cho là trội nhất để thu hút đầu tư vào Đà Nẵng là "đổi đất lấy hạ tầng”. Cụ thể, thành thị này đã vận dụng phương thức đấu thầu đất hai bên đường dự kiến xây dựng theo quy hoạch, cùng với phương thức tính sổ đầu kỳ với giá chiếu khấu 10%. Phương thức này tuy có "lách luật” so với quy định của Chính phủ về chiết khấu, nhưng lại lôi cuốn được lượng vốn lớn đầu tư vào cơ sở hạ tầng, thúc đẩy đầu tư tư nhân và tăng GDP. Bên cạnh đó, giải pháp trên cũng đem lại hiệu quả tài chính rõ rệt so với phương thức cũ (trả chậm 1 năm), với mức chênh lệch là hơn 287 tỷ đồng. GS.TS Nguyễn Thị Cành cho rằng, nếu thời gian thủ tục dự án xây dựng của các doanh nghiệp (DN) ngành xây dựng ở TP.HCM giảm bằng thời gian thủ tục của DN tại TP. Đà Nẵng sẽ giảm được hoài dịp của dự án, thu hút vốn nhanh vào nền kinh tế và ước lượng sẽ tăng GDP của thị thành lên 0,21%/năm. Không chỉ về hạ tầng, mức độ hài lòng của người dân và cộng đồng đối với các dịch vụ công, dịch vụ thị thành do chính quyền cung cấp tại TP. Đà Nẵng cao hơn tại TP.HCM và các đô thị trực thuộc trung ương khác. Cụ thể, TP.HCM bị "chê” do thủ tục hành chính còn phức tạp, nhiều mai mối dẫn đến vòng xoáy thủ tục. Trong khi đó, DN và người dân bằng lòng về chất lượng đường xá; hạ tầng; thủ tục cấp giất chứng thực quyền sử dụng đất, giấy phép xây dựng được thực hiện nhanh gọn ở TP. Đà Nẵng trong các năm gần đây. "Chính quyền TP. Đà Nẵng quy định, những vấn đề hệ trọng đến quận mà trình quận không trả lời thì trực tiếp đưa lên Sở. Sở Xây dựng thực hành chức năng cả về quy hoạch – kiến trúc và bố trí mặt bằng có thể quyết định chung hai vấn đề xây dựng và quy hoạch. Trong khi đó, TP.HCM lại chia ra các chức năng nhỏ cho các Sở khác nhau (Sở Xây dựng, Sở Quy hoạch – Kiến trúc, Sở Giao thông,…) nên phải mất thời gian chờ quan điểm của nhiều Sở”, nhóm nghiên cứu phân tích, song song đưa ra kết quả so sánh thời gian thực hành thủ tục cho dự án xây dựng của DN ở Đà Nẵng thường nhanh hơn từ 4 – 5 lần so với tại TP.HCM. Các chuyên gia cũng chỉ ra, xét về quy mô dân số, diện tích, quy mô kinh tế thì Hà Nội đóng góp GDP và ngân sách quốc gia dù còn thấp hơn TP.HCM nhưng đang có thiên hướng tăng đáng kể. TP.HCM đang là thành thị đứng đầu cả nước về quy mô dân số, mật độ dân cư, đóng góp trên 1/5 ngân sách quốc gia. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng kinh tế, tỷ trọng xuất khẩu, vấn FDI của TP.HCM lại đang có thiên hướng giảm dần; Trong khi đó Đà Nẵng tuy có quy mô nhỏ nhưng lại có khuynh hướng gia tăng đầu tư phát triển và trình độ nguồn nhân lực cao hơn hẳn các thành phố lớn. Lý giải cho tình hình khiếu kiện, cáo giác can hệ đến đất đai ở Đà Nẵng không "nóng” như ở nhiều tỉnh/thành thực hiện đô thị hóa khác, kết quả nghiên cứu phân tích: TP. Đà Nẵng đã sớm nhìn ra các bất cập trong quy định phân cấp quản lý đất đai theo Luật Đất đai (giải quyết cấp quyền sử dụng đất chậm) nên gần đây tỉnh thành đã bỏ phân cấp cho quận/huyện mà giao hội về thành phố do Sở TN-MT quản lý, trong khi thực hành cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho tất thảy các đối tượng. Do đó, khi tụ tập chức năng quản lý và cấp giấy chứng nhận quyền dùng đất về Sở TN-MT thực hành thì thời gian cấp được rút ngắn. Với cách "xé rào” này, TP. Đà Nẵng đã quản lý tập kết các manh mối thủ tục giấy má, cấp được khoảng 95% giấy chứng nhận quyền dùng đất. Sở TN-MT TP đã bố trí các tổ chuyên trách làm thủ tục cấp giấy chứng thực quyền dùng đất tại từng địa bàn quận, còn quận thì hỗ trợ công tác điều tra, thẩm tra, công nhận và thực hành các dịch vụ hành chính khác. Theo thống kê, cho đến nay Đà Nẵng giải tỏa và tái định cư khoảng trên 95.000 hộ dân, là một con số lớn. Thế nhưng, khiếu nại của dân đốn về áp giá bồi hoàn. Có một số trường hợp áp giá chưa chính xác, làm không đến nơi đến chốn, chủ tịch quận là chủ toạ ban giải tỏa bồi thường (phóng thích mặt bằng) trên địa bàn quận nên có điều kiện xúc tiếp trực tiếp với dân. Ngoài ra, các tổ chức chính trị ở Đà Nẵng cũng cùng xuống cơ sở để làm công tác dân vận, hòa giải,…đã làm cho dân tin, hiểu được chính sách của thị thành. Đặc biệt, khi còn hộ dân khiếu nại, chủ toạ quận sẽ trực tiếp giảng giải cho dân công khai nên giảm bớt đi tình trạng vượt cấp, kéo dài. Việc sáng tỏ thông tin, hài hòa ích lợi thỏa đáng của người dân với lợi ích chung của thành phố, các chính sách "xé rào” của Đà Nẵng đã và đang giúp tỉnh thành này thay đổi từng ngày, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Thiết nghĩ, nếu mỗi thị thành linh hoạt "xé rào” như Đà Nẵng để đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho dân và sự phát triển chung thì đó là quyết sách đột phá rất nên làm và rút bài học kinh nghiệm cần được khuyến khích. THÀNH LUÂN